Հայրենագիտության ուսուցչիս համար պարտավորեցնող է առաջին ճամփորդությունը, իսկ եթե չհավանե՞ն, իսկ եթե նեղացնե՞մ, իսկ եթե…շատ են։
Գնացինք Հայրավանքով, նախապես կարդացել էինք լեգենդը, Արատես չեկողներին էլ ասել էինք՝ինչ ճամփով ենք գնում։ Այդքան պատկերավոր տեսնել Մարդաղավնյաց վանքը, խոսել գաղտնի մուտքից, Սևանից, մարդուն ամեն գնով փրկելու, օգնելու պատրաստակամությունից, զգալու է…
Տեսանյութը՝ Անժելա Բլեյանի
3-րդներս էլ են հետս, պստիկ են՝ ընկեր Մարինե՜, ընկե՜ր Մարինե, ընկեր Մարինե, ինչքա՞ն կա հասնենք։ Դե, էլի կանգառներ ունենք, դժվարանում են հաշվել։
Հասանք Օրբելյանների քարավանատուն։ Էս քարավանատան երկարությունն ու լայնությունը ոտքով չափելը խելքին մոտ է, գտնողներ էլ եղան՝ 26 մետր, 13 էլ՝ լայնությունը։ Էլի լեգենդը հետաքրքրեց ամենաշատը, բա բուքի մեջ խեղդվող անցորդների մասին մտածողի հոգատարությունը ո՞նց չէր հետաքրքրի։
Տեսանյութը՝ Անժելա Բլեյանի
_Ընկե՜ր Մարինե, ինչքան կա հասնենք։
Հասանք։ Ընկեր Աննան ու ընկեր Կարինեն անցան գործի, հաց պիտի ուտենք է, 20 հոգին ինքնակազմակերպված տեղավորվեցին։ Ոչ մի տրտունջ պայմաններից, դե, մտածում էի՝ քաղաքի տան սովոր երեխեք են, բա որ ու նեղվեն։
20.10.19
Ասել էինք վերկացը 8 -ին.
6:30֊փսփսոցներ
6։50-շատ փսփսոցներ
Շշշ, քնածներ կան։
7։30 հագնված են, պատրաստ, վազվզում ենք բակում, կռիվ-կռիվ են խաղում։
Սմբատաբերդի մասին միայն լսել էին, ճանապարհը հեշտ չէր։
_Ընկե՜ր Մարինե, շատ կա՞ հասնենք։
Ես էլ չեմ եղել, ժամին եմ նայում, փորձում ենք հաշվել։ 1 ժամ 20 րոպե ից վերևում ենք։ Ջուր չկա, ճամփին էլ ինչքան ալոճ, մասուր, բարբարիս տեսել՝ մոտեցել ենք։
Պարիսպների պաշտպանական լինելը հետաքրքրեց, մտածեցին՝ ոնց են վերևից խփել պարսիկներին, որ չբարձրանան։
Իջանք թեթև, բողոքողներ չկան։ Որոշել էինք Արատեսի վանք ու Խաչոց ձորն էլ տեսնել, չէ՜, մեկ օրվա համար շատ է, խաղի ժամ է։
Կիթառ, խարույկ, ակտիվ ավագներ ու կրտսերներ։
Էլ երգացանկում երգ չմնաց, որի տակ պիտի քնեին։ 8։30 որոշել էին պառկել, ես ո՞վ, որ միջամտեմ քնելուն, 22։00 քնած են։
21.10.19
Վերկացից նեղվողներ չկան, 11-ին ենք շարժվում։ Մինչ այդ ընկեր Նարեկի հետ վազքով գրոհում են Արատեսի վանքը։
Ո՞նց, էս դիմացի քարերի վրա որ մարդիկ են նկարված, էդտեղ են թաղվե՞լ, որ վրայով գնանք֊գա՞նք, էս թագավո՞ր է, թագ կա գլխին։ Էս քանդակներում ինչ ասես գտանք՝ մարդ, կուժ, եղնիկ, հացի տախտակ, արձանագրություններից էլ բառեր պեղեցինք։
Ետդարձին Զորացը պիտի տեսնենք։ Կան սովորողներ, որ տեսել են, բողոքում են՝ նույն տե՞ղն ենք գնում, ներքևում թողնել չեմ կարող, մեքենայի մեջ ի՞նչ են անելու։ Գնում ենք, էս անգամ ուրիշ է, նախորդին սպիտակ ձի, շների մեծ խումբ հաստատ չեն տեսել։ Գտան՝ ինչով զբաղվել։ Մոշասերներ են է՜։
Էս ճամփան տուն է տանում, կարոտել են մայրիկներին, զանգերը չեն դադարում։ Մասիսը տեսնելու բախտ չունեցանք, Տիգրանաշենն անհյուրընկալ էր, չկանգնեցինք։ Դպրոցի բակից արագ-արագ ճանապարհ են ընկնում դեպի տուն։
Անփորձանք ենք։
Ամեն ճամփորդություն իր դժվարությունն ունի։ Եթե չլինեն, մարդիկ, որոնք քեզ հետ հավասար մտահոգվում են, ուրեմն ամեն ինչ կորած է։ Հյուսիսի գրասենյակի ղեկավար Աննան շեֆ-խոհարար էր դարձել երեք օրով, տնից ինչ գտել բերել էր, որ երեխեքը գոհ լինեն։ Մամիկոնյան Կարինեն լուսաբանումները գիտեի՜ ոնց կանի։ Հա, բարդ է և՛ երեխաների մեջ լինել, և՛ խոսել, ձուլվել նրանց, այդ ընթացքոմ էլ մտածել լուսանկարելու մասին, կտրվում է հոգևոր կապը էլի, ճամփորդության լուսաբանման պատասխանատուն թող չլինի հայրենագետ ուսուցիչը, ինքը թող տանի, պատմի, խոսի, կապվի։
Հոկտեմբերի 28-29- Սեբաստացիներ ուսուցչական երգչախմբի ճամփորդություն դեպի Արցախ
Հոկտեմբերի 30
09:00-09։30՝ընդհանուր պարապմունք Հյուսիսային դպրոցում. 09։30-ից՝աշխատանք ըստ անհատական պլանի 12:30-13։00՝ ընդմիջում Հյուսիսային դպրոցում 13։00-14։00՝ ուսումնական պարապմունքներ նախագծային խմբերով, անհատական, խմբային նախաձեռնություններով 14։00-14։30՝ ընդհանուր պարապմունք Մարմարյա սրահում
14։30-ից՝ աշխատանք ըստ անհատական պլանի
Հոկտեմբերի 31
09:00-09։30՝ընդհանուր պարապմունք Հյուսիսային դպրոցում. 09։30-ից՝աշխատանք ըստ անհատական պլանի 12:30-13։00՝ ընդմիջում Հյուսիսային դպրոցում 13։00-14։00՝ ուսումնական պարապմունքներ նախագծային խմբերով, անհատական, խմբային նախաձեռնություններով 14։00-14։30՝ ընդհանուր պարապմունք Մարմարյա սրահում
14։30-ից՝ աշխատանք ըստ անհատական պլանի
Նոյեմբերի 1
09:00-09։30՝ընդհանուր պարապմունք Հյուսիսային դպրոցում. 09։30-ից՝ աշխատանք ըստ անհատական պլանի 12:30-13։00՝ ընդմիջում Հյուսիսային դպրոցում 13։00-14։00՝ ուսումնական պարապմունքներ նախագծային խմբերով, անհատական, խմբային նախաձեռնություններով 14։00-14։30՝ ընդհանուր պարապմունք Մարմարյա սրահում
14։30-ից՝ աշխատանք ըստ անհատական պլանի
09:00-09։30՝ ընդհանուր պարապմունք Հյուսիսային դպրոցում. 09։30-10։30՝ Կրթահամալիրի տոնի նորամուտների պատրաստության աշխատանք 10։30-11։30՝Ուսումնական կաբինետների-սրահների նախաձմեռային պատրաստության աշխատանք
11։30-12։30՝«Ուսումնական աշուն» նախագծային աշխատանք 12:30-13։00՝ ընդմիջում Հյուսիսային դպրոցում 13։00-14։00՝ ուսումնական պարապմունքներ նախագծային խմբերով, անհատական, խմբային նախաձեռնություններով 14։00-14։30՝ ընդհանուր պարապմունք Մարմարյա սրահում 14։30-ից՝ առցանց աշխատանք. մատենավարություն, բլոգավարություն (սովորողների բլոգների խմբագրում, աշխատանք դասարանական բլոգում)
Բույսի, եղանակի, երևույթի, առարկայի, օրվա փոփոխությունների դիտարկում
Թվային միջոցներից օգտվելու կարողությունների կիրառում
Խնդիրները՝
Հոգատար վերաբերմունք զարգացնել բնության նկատմամբ
Օգտագործելով թվային և մեդիա միջոցները գրանցել բնության և եղանակի փոփոխությունները
Հարցազրույցներ վարել ծանոթ-բարեկամների, տատիկ-պապիկների հետ աշնանային գյուղատնտեսական խորհուրդներ` ծառատունկի, աշնանային բակ-պարտեզի աշխատանքների մասին
Բանահավաքություն
Աշխատանքը`
Պատումներ, ձայնագրություններ մեր, հարազատների գյուղի, մարդկանց մասին
Բանահավաքություն. երգում-պատմում են մեծերը
Օրագիր, եղանակային դիտարկումներ
Ստեղծի՛ր արձակուրդային շաբաթվա օրացույց
Բնագիտական փորձեր
Ընտանեկան թատրոն. Աթաբեկ Խնկոյանի ստեղծագործություններից մեկը
Իմ ծնողների աշխատավայրից
Աշնանային ֆոտոշարքերի ստեղծում
Մեր բակի աշունը. ձայնագրություն, տեսանյութ
Իմ տնկած ծառը, թաղարը…
Իմ կենդանին…
Աշնանային խորհուրդներ. հարցազրույցների և պատումների ձայնագրում
Շրջակա միջավայրի փոփոխության և եղանակի տեսության դիտարկում
Աշնանային ընթերցանություն
Եթե տանն ունես նախընտրած գիրք, որն ուզում ես կարդալ կամ կարդում ես, կարող ես շարունակել այն:
Գրիքը կարդալու ընթացքում կամ հետո կատարի՛ր հետևյալ առաջադրանքները՝
Բլոգումդ բացի՛ր «Իմ գրադարանը» բաժինը և կարդացածդ գրքի (գրքերի) մասին պատմելիս նշի՛ր այդ բաժինը:
Ի՞նչ գիրք ես կարդում կամ արդեն կարդացել (վերնագիրը, հեղինակի անունը)
Առանձնացրո՛ւ քեզ դուր եկած ամենահետաքրքիր հատվածը կամ արտահայտությունը:
Առանձնացրո՛ւ հերոսներին, նկարագրի՛ր և բնութագրի՛ր նրանց:
Գրի՛ր կարծիք կարդացածդ գրքի մասին:
Գովազդի՛ր կարդացածդ գիրքը:
Նախագծի ընթացքում ու արդյունքում ստեղծված` տեսագրված, նկարահանված, ձայնագրված նյութերը հրապարակվում են դասարանական բլոգում, սովորողների անհատական բլոգներում։
Լենկթեմուրն եկավ, հուրն ու սուրն եկավ,
Անօրենն եկավ, եկա՜վ ու եկա՜վ.
Հավաքեց, կիտեց մեր ազգը Հայոց,
Փաթաթեց, պատեց, ինչպես վիշապ-օձ,
Կանգնեց Սևանա ափին հովասուն,
Էնտեղ, ուր ուշքը ու միտքն աստըծուն`
Անհունն է խորհում, մեռնեմ իր զորքին,
Օհաննա վանքը ծովի եզերքին։
Էն վանքում, հայոց ազգին պահապան,
Աղոթք էր անում ծերուկ հայր Օհան.
Աղոթք էր անում իր հոգու համար,
Իր ազգի համար, աշխարհքի համար։
Երբ տեսավ խաղաղ վանքիցը իրեն
Անօրեն մարդու էս գործն անօրեն,
Խըռովեց արդար ծերունու հոգին.
Ճերմակ միրուքով, իր ցուպը ձեռքին,
Դառնացած, դըժգոհ մարդուց ու կյանքից,
Աղոթքը կիսատ դուրս եկավ վանքից,
Իջավ Սևանա երեսը կապույտ,
Ու քըրթմընջալով, միամիտ, անփույթ,
Էն վետ-վետ, ծըփուն ջըրերի վըրա
Ցամաք ոտներով գընում էր ահա։
Տեսավ հըրաշքը Լենկթեմուրն ափից,
Տեսավ, սասանեց տեղը սարսափից։
Կանչեց, աղաչեց իշխանը թաթար,
— Ե՛տ արի, ասավ, ե՛տ արի, արդա՛ր,
Ե՛տ արի, ասավ, ո՛վ դու աստծու մարդ։
Ետ եկավ մեր հայր Օհանը հանդարտ,
Իր ցուպը ձեռին, ջըրերի վըրով,
Ու առաջն ելավ թաթարը սիրով։
― Ի՞նչ ես ուզում դու, ո՛վ սուրբ ալևոր,
Գա՞նձ, իշխանությո՞ւն, թե կյանք փառավոր…
— Քո փառքն ու գանձը հարկավոր չեն ինձ,
Իմ ժողովուրդն եմ ուզում ես քեզնից։
Ուզում եմ թողնես՝ գընան ուր կուզեն,
Ու ազատ իրենց կյանքի ձենն ածեն
Էս լեն աշխարհքում, արևի տակին…
Ասավ սուրբ մարդը մեծ ավազակին։
— Ժողովուրդ կուզե՞ս… լա՛վ, լինի էդպես։
Էս վանքովը մին ժողովուրդ տամ քեզ,
Գընա ինձ համար աղոթք արա, ծե՛ր։
Ասավ Լենկթեմուրն ու տըվավ պատվեր,
Որ գերի հայոց ազգը մի թևից
Էն վանքը մըտնի սուրբի ետևից.
Ինչքան ժողովուրդ մըտնի էն վանքը,
Նրան է բաշխում էնքանի կյանքը։
Հրաման արավ իրեն զորքերին,
Ու բաց թողեցին հայ ազգի գերին։
Մըտնում է գերին, մըտնում մի ծերից,
Անցել է թիվը հարյուր հազարից,
Չի լըցվում սակայն հասարակ մի վանք…
Ապշում է թաթարն— արմա՜նք ու զարմանք։
— Թողե՜ք, կանչում է իրեն զորքերին,
Հորձանք է տալի նորից հայ գերին։
Գալիս է գերին, գալիս է նորից,
Անցել է թիվը հազար հազարից,
Չի լըցվում սակայն էն վանքը կըրկին,
Չի կանգնում հայի հոսանքն ահագին։
Երրորդ անգամ է կանչում զորքերին։
Գալիս է անցնում մընացած գերին։
Անցնում է գերին, անցնում շարեշար,
Էլ մարդ չըմնաց, գընա՜ց ինչ որ կար,
Դատարկ է սակայն վանքը տակավին…
Թեմուր զարհուրած դառնում է չորս դին.
— Զարթո՞ւն եմ արդյոք, թե երազ տեսա…
Հայտնեցեք ինձ շո՜ւտ, ի՞նչ հըրաշք է սա…
Գընում են տեսնում մարդիկն իր ղըրկած—
Մեր հայր Օհանը՝ աղոթքի չոքած,
Աչքերն երկընքին, միրուքն արցունքոտ.
Ով որ հայ ազգից մըտել է իր մոտ,
Իր սուրբ աղոթքով, կամքով վերինի,
Փոխել է իսկույն, դարձրել աղավնի,
Բաց պատուհանից թողել ամենքին,
Թըռցրել դեպ իրենց լեռները կըրկին,
Ու հիմի վանքում էլ չըկա ոչ ոք,
Ինքն է աղոթում մենակ, ծընկաչոք։